Άρθρο με στόχο να εξετάσει και να αναλύσει την πτώση της τιμής του πετρελαίου και των επιπτώσεων αυτής τόσο στον κλάδο πετρελαίου και αερίου, όσο και στην παγκόσμια οικονομία δημοσιεύει η Deloitte, απαντώντας σε μία σειρά θεμελιωδών ερωτημάτων για τον κλάδο:
Πού οφείλεται η ξαφνική πτώση της τιμής του πετρελαίου;
Σύμφωνα με το άρθρο, η πτώση της τιμής του πετρελαίου οφείλεται αφενός στην χαμηλότερη από την προβλεπόμενη ανάπτυξη, αφετέρου στην αξιοσημείωτη αύξηση της προσφοράς. Παρά τις προβλέψεις της Αμερικανικής Υπηρεσίας Ενέργειας (Energy Information Administration – EIA), του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (International Energy Agency – IEA) και του Οργανισμού εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών χωρών (Organization of the Petroleum Exporting Countries-OPEC) για την αύξηση της ζήτησης, αυτή παρέμεινε αμετάβλητη στις χαμηλές τιμές λόγω της αυξανόμενης δύναμης του αμερικανικού δολαρίου. Από την πλευρά της προσφοράς, η χρόνια σταθερή τιμή του πετρελαίου οδήγησε σε τεράστια αύξηση της παραγωγής αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Τι αποφασίζουν τα μέλη του OPEC;
Η απόφαση του OPEC να μη μεταβάλλει τον στόχο παραγωγής πετρελαίου, οδήγησε σε άμεση μείωση των τιμών. Τα μέλη του OPEC χωρίστηκαν σε δυο ομάδες ανάλογα με την επάρκεια σε ταμειακά διαθέσιμα. Οι στάσεις των μελών επηρεάζονται από την ανάγκη για εξισορρόπηση των κυβερνητικών προϋπολογισμών, βασικό στοιχείο των οποίων είναι τα έσοδα από το πετρέλαιο. Οι χώρες οι οποίες δεν έχουν επαρκή ταμειακά διαθέσιμα για να καλύψουν το έλλειμμα, όπως το Ιράν, η Βενεζουέλα και η Νιγηρία, απειλούνται άμεσα από την μείωση των τιμών, ακόμη και σε επίπεδο κυβερνητικής σταθερότητας. Με αυτά τα δεδομένα, τα μέλη αυτά του OPEC είναι πιο διαλλακτικά στην περικοπή της παραγωγής και στην αύξηση των τιμών.
Αντιθέτως, οι χώρες οι οποίες μπορούν βραχυπρόθεσμα να καλύψουν το έλλειμμα, όπως η Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ, και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ενδιαφέρονται για την αποφυγή της μακροπρόθεσμης απώλειας μεριδίου αγοράς που μπορεί να προκαλέσουν οι υψηλές τιμές. Έτσι, τάσσονται υπέρ των χαμηλών τιμών και υποστηρίζουν ότι τελικά θα κυριαρχήσουν έναντι των χαμηλού κόστους παραγωγών.
Ο ρόλος της Κίνας ως βασικού παράγοντα ανάπτυξης
Το 2014 η Κίνα είχε τον χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης των τελευταίων 24 χρόνων, γεγονός ενδεικτικό της συνεχιζόμενης ύφεσης. Η εστίαση της στο παρελθόν σε έργα υποδομής την κατέστησε τον δεύτερο καταναλωτή αργού πετρελαίου στον κόσμο, ανεξαρτήτως τιμής. Ωστόσο, πλέον προσανατολίζεται προς τον καταναλωτή και η ζήτηση είναι άμεσα εξαρτώμενη της τιμής.
Αναμενόμενη αύξηση της προσφοράς
Το 2014 η παραγωγή χωρών εκτός OPEC αυξήθηκε κατά 2,3 ΜΜbbl/d και των χωρών του OPEC κατά 1,4 ΜΜbbl/d αποκλείοντας τα κοιτάσματα σχιστολιθικού πετρελαίου των ΗΠΑ. Η αύξηση της παραγωγής από τα παραπάνω έργα θα μπορούσε να φτάσει το 2015 τα 1,835MMbbl/d και το 2016 τα 2,676-3,434 MMbbl/d από παραγωγούς που δεν είναι μέλη του OPEC και 0,759 MMbbl/d από μέλη του OPEC. Η αύξηση της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου το 2015 θα συνεχιστεί, με βραδύτερο όμως ρυθμό. Μετά το 2016, αναμένεται ταχύτερη αύξηση της ζήτησης από την προσφορά, καθώς και αναστολή επενδυτικών έργων που βρίσκονται στο στάδιο σχεδιασμού.
Πώς θα είναι το μέλλον το 2020;
• H παραγωγή θα εξακολουθήσει να υπερβαίνει τη ζήτηση το 2015, καθώς οι παραγωγοί θα θελήσουν να ολοκληρώσουν τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη.
• Η τάση αυτοδιόρθωσης που έχει η αγορά πετρελαίου θα μπορούσε να οδηγήσει στην διατήρηση των χαμηλών τιμών, μόνο όμως, για 3-12 μήνες έως ότου μειωθεί η προσφορά.
• Η προαναφερθείσα διατήρηση των χαμηλών τιμών, θα επηρεάσει τη ζήτηση το πρώτο εξάμηνο του 2015 η οποία σε συνδυασμό με ασφυκτικές συνθήκες που θα επικρατήσουν στον τομέα της παραγωγής θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην παραγωγή και την αντίληψη της αγοράς.
• Προβλέπεται λοιπόν, αύξηση της τιμής αργού πετρελαίου το β’ εξάμηνο του 2015 η οποία σταδιακά θα φτάσει $75-$80/bbl το 2018. Στην εκτίμηση αυτή συνυπολογίζονται:
o Περιορισμός της αντίληψης ότι υπάρχουν χαμηλά αποθέματα λόγω της πρωτόγνωρης αύξησης της παραγωγής πετρελαίου διεθνώς.
o Βελτίωση των περιθωρίων κέρδους των παραγωγών σε περιοχές υψηλού κόστους, λόγω της εκμετάλλευσης των νέων τεχνολογιών.
Το σημερινό σκηνικό σύντομα ενδέχεται να αναστείλει τα αναπτυξιακά έργα, γεγονός που θα οδηγήσει ξανά στην αντίληψη των χαμηλών αποθεμάτων και σε αύξηση της τιμής. Παρόλο που ο κλάδος είναι ανθεκτικός και ευπροσάρμοστος στις αλλαγές, είναι βέβαιο ότι οι εταιρίες θα χρειαστεί να κάνουν περικοπές και να προσαρμοστούν στο γεμάτο προκλήσεις μέλλον μέσω:
• Αυξημένη απόδοση και αποτελεσματικότητα μέσω της επιχειρηματικής διαδικασίας ή/ και την βελτιστοποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας
• Στρατηγικές και λειτουργικές βελτιώσεις
• Μειωμένες ή/ και αναθεωρημένες κεφαλαιακές δαπάνες
• Αναβαθμίσεις χαρτοφυλακίου μέσω εξαγορών ή/ και εκποιήσεις
• Επένδυση σε εξειδικευμένο προσωπικό
Ο Άκης Γεωργόπουλος, επικεφαλής των υπηρεσιών στον κλάδο πετρελαιοειδών και αερίου της Deloitte Ελλάδος δήλωσε: «Σύμφωνα με τη μελέτη της Deloitte αναφορικά με τις επιπτώσεις των αυξομειώσεων των τιμών του πετρελαίου στον εν λόγω κλάδο, οι διαφορετικές τάσεις και θέσεις μεταξύ των χωρών του OPEC και λοιπών μεγάλων παραγωγών πετρελαίου, καθώς και το ενδεχόμενο να μην αυξηθεί η ζήτηση τουλάχιστον στο εγγύς μέλλον αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντική στασιμότητα, αν όχι σε ματαίωση των επενδυτικών έργων εξόρυξης, εγκλωβισμένου και μη πετρελαίου και αερίου.
Το γεγονός αυτό θα έχει επίδραση όχι μόνο στον κλάδο πετρελαιοειδών και αερίου, αλλά και στον κατασκευαστικό και ναυτιλιακό κλάδο και γενικότερα στην αγορά εργασίας. Οι επιπτώσεις αυτές βέβαια, θα μπορούσαν να αποφευχθούν με τυχόν σημαντική αύξηση της ζήτησης πέραν της αναμενόμενης, ώστε να υπερβεί σημαντικά την παραγωγή, γεγονός που θα επιτρέψει στις εταιρίες του κλάδου να προχωρήσουν στα αρχικά επιχειρηματικά τους σχέδια».
